Reflexintegratie

Wat is reflexintegratie?

Primaire reflexen

Primaire reflexen zijn de eerste bewegingen waarmee baby’s op hun omgeving reageren, in het eerste levensjaar verdwijnen deze automatische reacties, om steeds meer plaats te maken voor bewuste bewegingen. Het lichaam integreert de reflexen en kan zich hierdoor steeds verder ontwikkelen. Het zenuwstelsel ontwikkelt zich en het lichaam leert bewust te bewegen. Deze reflexen zijn in eerste instantie bedoeld ter overleving en bescherming, maar zijn ook de neurologische bouwstenen voor al onze aangeleerde bewegingen en vaardigheden.

Houdingsreflexen

Wat later ontstaan de houdingsreflexen, die ervoor zorgen dat de zwaartekracht overwonnen kan worden: een baby gaat het hoofd op tillen, gaat zich oprichten en komt tot kruipen en lopen. Ook deze houdingsreflexen worden door het lichaam geïntegreerd. Hierdoor is een juiste houding en beweging mogelijk als we ouder worden, zonder compensatie.

Niet geïntegreerde reflexen

Hoe beter de reflexen geïntegreerd zijn, hoe doelgerichter we ons kunnen gedragen en bewegen. Als er nog actieve reflexen aanwezig zijn kunnen we niet doelgericht en doeltreffend onze ‘taken’ volbrengen en volhouden. Deze taken kunnen liggen op lichamelijk, emotioneel en/of neurologisch gebied. Ook kost het dan veel energie voor kinderen en volwassenen om de taken uit te voeren. (Vergelijkbaar met een computer die draait op een oud programma; de computer is traag en veel taken kunnen niet goed uitgevoerd worden).

Hierdoor kan een vertraging ontstaan in de ontwikkeling op een bepaald gebied. Dit is afhankelijk van welke reflexen nog niet geïntegreerd zijn.

Wat doet reflexintegratie?

Door het regelmatig doen van de eenvoudige, maar doeltreffende oefeningen kunnen de reflexen door het lichaam geïntegreerd worden. Oefeningen bedoeld om lichaam en brein te ontwikkelen en in functie te verbeteren. Functieverbetering omdat er nieuwe verbindingen in de hersenen worden gemaakt, waardoor klachten afnemen en uiteindelijk verdwijnen.

Voorwaarde voor het efficiënt functioneren van de hogere hersenfuncties, is dat de lagere hersenfuncties (onder andere houding, evenwicht en bepaalde motorische vaardigheden) een automatisme zijn geworden. Als deze niet automatisch zijn, moeten de grote hersenen voortdurend bijsturen. Hierdoor worden hogere functies, zoals bijvoorbeeld lezen en/of rekenen, minder efficiënt. Als gevolg daarvan kunnen problemen ontstaan. Elke stap in de ontwikkeling is afhankelijk van een bepaalde mate van rijping van een vorige stap. Dus eigenlijk zijn bijvoorbeeld lezen en taal afhankelijk van de ontwikkeling van de lagere delen van de hersenen. Een kind leest met het gehele lichaam en brein, niet alleen met de grote hersenen, het hoogste deel.

Dat is wat reflexintegratie doet. Het zorgt ervoor dat de lagere delen van de hersenen de juiste prikkels krijgen om stappen te kunnen zetten in de ontwikkeling, zodat die functies een automatisme worden. Hierdoor ontstaat er ruimte om de hogere functies in z’n geheel te kunnen aanspreken en benutten.

Wanneer is reflexintegratie geschikt?

Als je punten uit onderstaand lijstje herkend, dan kan er sprake zijn van nog actieve, niet geïntegreerde primaire reflexen. Door middel van de eenvoudige, maar zeer werkzame, oefeningen kunnen deze reflexrestanten door het lichaam geïntegreerd worden, waardoor de klachten afnemen en zelfs verdwijnen.

• (motorisch) onhandig zijn
• hoofd moeten ondersteunen tijdens lezen en/of schrijven
• voeten om stoelpoten heen geslagen
• slecht evenwicht
• te veel of te weinig spierspanning
• niet stil kunnen zitten
• snel afgeleid zijn, niet kunnen concentreren
• schrikken van harde of onverwachte geluiden
• moeite met het aangeven van grenzen of respecteren van grenzen
• op tenen lopen
• nagels bijten, kauwen aan kleding
• terugkerende klachten aan spieren en/of gewrichten
• ontwikkelingsachterstand
• slecht handschrift
• problemen bij lezen en/of rekenen
• emotionele problemen
• etc

Oefeningen moeten (thuis) dagelijks gedaan worden om het beste resultaat te behalen.